Deze website vormt, hoe vreemd dat op het eerste gezicht misschien mag klinken, een afspiegeling van de Joodse gemeenschap in Assen van de afgelopen twee eeuwen.
De begraafplaats dateert van 1778. Rond 1796 zouden niet meer dan drie Joodse gezinnen in Assen gewoond hebben en in 1832 bestond de Joodse bevolkingsgroep uit 99 personen. Die groei was geen gevolg van natuurlijke aanwas, maar vooral van de komst van nieuwkomers. De groei zette door tot tegen de 600 begin vorige eeuw. Maar tijdens de holocaust volgde de bittere neergang toen de Joodse inwoners van Assen systematisch werden weggevoerd en vermoord. Na 1945 werd nog slechts een enkeling op de Joodse begraafplaats te Assen begraven. Van een bloeiende gemeenschap bleef bijna niets en niemand over.
In 1945 werd de ‘Stichting  Behartiging Belangen Vroegere Joodse Gemeenschap Assen’ opgericht, die moest nagaan hoe er met joodse eigendommen gehandeld was en vanuit die kring worden nog steeds de lopende zaken – waaronder het beheer van de begraafplaats – door een aantal zeer toegewijde mensen waargenomen.
Met alle in de loop der jaren verzamelde informatie wil deze site een digitaal monument zijn om de gedachtenis levend te houden aan de joodse gemeenschap, die twee eeuwen lang in Assen heeft bestaan. Meer over de Joodse gemeenschap onder de knop ‘Meer info’.

Deze site verschaft u ook virtueel toegang tot de Joodse begraafplaats te Assen. Voor een toevallige passant zit deze begraafplaats op slot. Maar u bent van harte welkom.

Wat staat waar op deze site
Voor uw orientatie hier een overzicht van wat u waar onder de verschillende menu knoppen in de navigatiebalk kunt vinden.

1. Grafstenen

Het eerste wat u opvalt, wanneer u de begraafplaats opkomt, zijn de grafstenen. Daarom is de eerste afdeling van deze website aan die grafstenen gewijd. Kaart Om te beginnen de kaart die Lé Vos van “zijn” begraafplaats maakte met een nummering van de graven. Persoonsregister Op de kaart staan alleen nummers, geen namen. Daarom dit document, waarin u de namen leest die bij de nummers horen. Grafplan Om u te helpen uw weg op de begraafplaats te vinden dit document. Per vak en per rij wordt aangegeven, welke personen daar begraven zijn. Ontbrekend Lang niet iedereen, die op de Joodse begraafplaats begraven werd, heeft nu nog een grafsteen. Vandaar dit overzicht vanaf 1890 met een stukje over de oudste geschiedenis van het begin van 1778 tot 1860. Vertaling grafstenen Foto’s van een reeks grafstenen, met de vertaling van de Hebreeuwse tekst door Adrie Drint [1] (Let op: haar nummering ASN… wijkt af van de kaart van Lé Vos). Grafregister 1852 – 1904 U vindt hier de gescande pagina’s van het Register waarin bijgehouden werd op welke rij en plek iemand in de periode 1852-1904 begraven werd. Daarnaast wordt de informatie van het Grafregister 1852-1904 uitgewerkt in een overzicht van de graven. Foto impressie begraafplaats Een serie foto's over de begraafplaats van diverse grafstenen op de begraafplaats en monumenten.

 

2. Begrafenisregisters

Lang niet iedereen, die op deze begraafplaats begraven werd, kreeg een steen. Het kan ook zijn, dat er oorspronkelijk wel een steen was, maar dat die verdwenen is. Daarom een aparte afdeling, gewijd aan iedereen die hier begraven werd. Overledenen 1778 - heden Een overzicht van iedereen, die hier begraven werd •    Een chronologisch overzicht. •    Om u te helpen ook een apart alfabetisch overzicht. Beschikbare registers Van de drie Registers van overlijden en begrafenis, die nu bekend zijn, werden scans gemaakt. U kunt die bestanden raadplegen. •    1941 – heden  (dit door Lé Vos bijgehouden register bevindt zich bij zijn dochter) •    1890 - 1941     (dit register werd op een veiling aangeboden en aangekocht en bevindt zich in het Drents Archief) •    1861 - 1890     (dit register bevindt zich in het Drents Archief) Daarnaast het onder ‘Grafstenen’ genoemde in Jeruzalem opgedoken Grafregister 1852-1904, dat de lokaties aangeeft waar mensen begraven werden.

 

3. Oorlogsslachtoffers

De Joodse begraafplaats te Assen werd niet alleen in tijden van vrede gebruikt. Tijdens de bezetting werden gedurende een beperkte tijd (september 1942 – maart 1943) de Joden, die te Westerbork overleden aan ziekte of ouderdom, hier begraven. Na de bevrijding werd een monument opgericht voor de Joodse inwoners van Assen, die gedeporteerd werden. Omdat er van vele in Westerbork overleden personen, die in Assen begraven werden geen grafsteen is, werd ook voor hen een collectief monument opgericht. •    Intro weggevoerde Assenaren      −    Gedeporteerden   alfabetisch overzicht van de Asser Joden, die op de deportatielijst stonden, samen met hun familieleden. •    Intro in Westerbork overleden, begraven in Assen      overzicht van de tijdens hun verblijf te Westerbork overleden en hier begraven Joden.      −    Westerborkers   alfabetisch overzicht      −    Data overlijden  chronologisch overzicht

 

 4. Meer info

Er is meer achtergrond informatie over de geschiedenis van de Joodse gemeenschap en de Joodse begraafplaats in Assen dan alleen de grafstenen en de registers. Die is in deze afdeling als volgt gegroepeerd: •    De Joodse gemeenschap te Assen, in opkomst en in bloei •    De Vernietiging, en daarna •    Algemeen •    Verwante websites

 

Verder is er de knop Contact met contactgegevens en onderaan de pagina een Zoekfunctie en een Sitemap met een inhoudsopgave van alle pagina’s op deze website

 

[1] Zie haar (levens)werk: Adrie Drint en Henk Luning: Een eik van geween. De Joodse begraafplaatsen in de provincie Drenthe, Bedum (Profiel) 2015.